Beloningen verstevigen de band tussen de medewerker en het bedrijf. Dat geldt – natuurlijk – voor het salaris, maar zeker ook voor allerlei niet-geldelijke beloningen. Het klassieke voorbeeld van een extraatje is het kerstpakket, maar er kan nog veel meer. En dat moet ook, omdat betrokken medewerkers zich meer voor het bedrijf inzetten.

Er zijn tal van momenten en manieren om medewerkers je waardering te tonen, van kleine attenties tot grote bijeenkomsten. Jacqueline Roest, manager Marketing & Inkoop bij Makro Kerstpakketten, heeft wel een paar suggesties. “Denk aan een bericht op het persoonlijke vlak: een felicitatie bij een geboorte, een blijk van medeleven bij een overlijden. Maar ook iets voor het hele team, zoals een back-to-work-borrel na de zomervakantie, om even met iedereen bij te praten. Of aanhaken bij een branchegerelateerde gebeurtenis, zoals de Dag van de Zorg of de Dag van de Vrachtwagenchauffeur.

Je zou kunnen redeneren: ‘Ze krijgen toch hun salaris, is dat niet genoeg?’ Nee, dat is het niet. Elk mens en dus ook elke medewerker wil gezien worden. We willen allemaal weten dat we het goed doen of niet goed doen. En daarbij: vergeet niet wat het je oplevert. Wie zich gewaardeerd voelt, plezier in het werk heeft, die is veel effectiever en productiever. En daar heeft het hele bedrijf wat aan.”

Persoonlijke beloningen voor iedereen

Een beloning op zich wordt niet per se als een waardering ervaren. Dat gebeurt pas op het moment dat er persoonlijk aandacht aan besteed is. Jacqueline Roest: “Krijg je een presentje dat is afgestemd op waar jij blij van wordt, dan is er één-op-één contact, echte aandacht. Gaat het om een ‘standaard beloning’, zoals het kerstpakket dat vaak generiek is voor een heel bedrijf, maak het dan toch persoonlijk met een individuele boodschap of een complimentje van de manager. Het is leuker als je weet dat jij een ander verhaaltje hebt gekregen dan je collega.”

Een ander punt om op te letten is dat je geen scheve ogen krijgt. Beloningen zijn nu eenmaal vaak gekoppeld aan prestaties in termen van targets en omzet. Meestal zijn het daarom de mensen die zichtbaar ‘scoren’, die geprezen worden. Maar volgens Jacqueline Roest moet je je juist op het hele team richten. ”De cijfers zijn belangrijk, maar uiteindelijk is elke prestatie een teameffort. Je hebt de spitsen, maar je hebt ook de achterhoede. En die is net zo bepalend voor of er gescoord wordt.”

Zelf je kerstpakket kiezen

Vraag een werknemer naar een beloning en het antwoord zal in de meeste gevallen het kerstpakket zijn. Het is het traditionele bedankje aan het personeel, met een geschiedenis die zo’n driehonderd jaar teruggaat. Al voor de Industriële Revolutie (1750) was het een goed gebruik dat de boer zijn knecht voor het kerstdiner een stukje vlees of iets anders van het land meegaf. De fabrieken namen dat gebaar over: ze gaven wat voedingsmiddelen mee zodat de werknemer zijn gezin met kerst een goede maaltijd kon voorzetten.

Tegenwoordig zijn de kerstpakketten gevarieerder. Bedrijven kiezen graag voor een thema, zoals duurzaamheid of lifestyle. En de inhoud moet ook verrassend zijn. Jacqueline Roest: “Je wilt de ontvangers elk jaar weer iets nieuws bieden. En dat kun je zelfs doen met een foodpakket. Er zijn uiteraard pakketten waar nog steeds een blik ragout in zit. Maar je kunt ook denken aan een compleet tapaspakket. Of bijzondere en verrassende smaken, dus geen gewone popcorn, maar popcorn met zeezout en karamel.

Er is overigens wel een dilemma: de werkgever wil graag een zo persoonlijk mogelijk cadeau geven, maar de werknemer kiest het liefst zelf iets uit. Wij hebben daar een oplossing voor gevonden, met ons Online Keuze Cadeau. Je krijgt een pakje in de brievenbus met daarin een kaartje met een code, een individuele boodschap en eventueel een klein presentje. Met de code maak je vervolgens online je keuze. Het is de ideale combinatie van persoonlijke afstemming en keuzevrijheid.”

Zorg voor verbinding

Door de coronamaatregelen van de afgelopen twee jaar zijn veel collega’s de verbinding met elkaar en het bedrijf een beetje verloren. Tegelijkertijd werden veel managers zich meer bewust van het belang van verbinding. Het ligt voor de hand dat ze die vooral langs digitale weg zijn gaan faciliteren. Jacqueline Roest: “Iets als de vrijdagmiddagborrel kun je ook heel goed online organiseren. Stuur iedereen vooraf een borrelpakketje toe, koppel er een pubquiz aan, breng je mensen weer bij elkaar. Samen beleven, dat is belangrijk. Daar hebben we nu behoefte aan.”

Budget en kosten van belonen

Het lijkt misschien logisch, maar grote bedrijven geven niet per se grotere beloningen. In branches waar veel geld verdiend wordt is dat mogelijk wel het geval. Maar bepalend voor het budget is eerder hoe belangrijk een bedrijf het belonen van haar medewerkers vindt. Er zijn overigens wel verschillen per branche als je kijkt naar het type beloning. Jacqueline Roest: “In de zorgsector wordt ervoor gekozen om op meerdere momenten te belonen. Bij productiebedrijven heeft het traditionele kerstpakket nog de voorkeur. En in de zakelijke dienstverlening zie je vaker online-achtige oplossingen.

Wat de kosten betreft: beloningen zijn aftrekbaar voor de werkkostenregeling en dat kan deels ook gelden voor de btw over giften, relatiegeschenken en personeelsvoorzieningen. Bovendien zijn er soms ook andere budgetten of potjes, waardoor er ruimte is om op meerdere momenten in het jaar iets extra’s te doen.“

Wil jij je medewerkers vaker verrassen? Kijk hier voor een paar leuke suggesties.