Een dutje op het werk ondersteunt je vitaliteit en zorgt dat je weer alert en actief kunt zijn. Helaas is er nog wél een taboe: slapen doe je thuis. Maar steeds meer bedrijven zien het belang van de powernap.
Op tijd rust nemen is superbelangrijk. Het kan zelfs mensenlevens redden. Tijdens zijn artsenopleiding merkte Kasper Janssen hoe het voelt als je slaaptekort opbouwt tijdens drukke nachtdiensten: ‘Op de spoedeisende hulp kan vermoeidheid bij de arts fataal zijn voor de patiënt. Je functioneren gaat achteruit. Ik merkte toen dat een kort dutje doen enorm scheelt in je beoordelingsvermogen en je alertheid.’
Kasper Janssen is sportarts, arboarts, onderzoeker, spreker en powernapspecialist. Hij was als topsportarts werkzaam voor verschillende sportbonden. De afgelopen jaren specialiseerde Janssen zich in slaap en herstel voor optimale prestaties van sporters en werknemers. Daarnaast is hij eigenaar van Nap@Work, dat bedrijven adviseert en workshops geeft over powernappen op het werk. In 2018 verscheen zijn boek De powernapparadox. – www.napatwork.nl
Topsporters weten van nature dat herstel minstens zo belangrijk is als training
Na zijn opleiding kwam Janssen terecht in de wereld van de topsport. Ook daar is rust nemen na zware inspanningen essentieel om op hoog niveau te kunnen blijven presteren. Dit geldt ook voor de ‘gewone’ werknemer. Als je hard werkt, een slaaptekort hebt opgebouwd en je voelt je moe, dan is het verstandig om daaraan toe te geven en te powernappen, aldus Janssen. “Denk aan ouders met kinderen, mantelzorgers of mensen die lange werkdagen maken. Of mensen die continu vol gas aan het werk zijn en die vatbaar zijn voor een burn-out of stressgerelateerde problemen. Veel mensen vergeten om af en toe terug te schakelen en effectieve pauzes te nemen voor extra herstel. De basis is uiteraard een goede nachtrust, maar de praktijk is altijd weerbarstig. Niet iedereen is een goede slaper en niet iedereen slaagt erin thuis in bed voldoende te herstellen.”
Zo gauw je gaat liggen heeft dat fysiologische gevolgen
Jezelf even terugtrekken en twintig minuten jezelf ontspannen heeft een weldadige invloed op je lichaam en je hersens, zegt Janssen. “Zodra je gaat liggen op de bank, op bed, of in een comfortabele ligstoel heeft dat fysiologische gevolgen. Je hartslag gaat naar beneden, je bloeddruk daalt, je ademhaling vertraagt. Je lichaam komt in de herstelstand. Ook als je niet in slaap valt. Je vergroot je werkvermogen na die pauze. Je knapt er van op.”
Een dutje doen wordt vaak gezien als lui zijn
Al vijf jaar geeft Janssen met twee collega’s adviezen over powernapping. Steeds meer bedrijven raken geïnteresseerd, maar het is ook nog een taboe. Slapen doe je immers thuis, op je werk moet je actief zijn, van negen tot vijf. “Op het gebied van beweging en voeding zijn veel bedrijven inmiddels om, ze hebben fitnessruimtes en serveren gezond voedsel. Maar een dutje doen wordt vaak gezien als lui zijn.”
Dat heeft niet alleen te maken met de houding van werkgevers, maar ook met die van werknemers. “In ons onderzoek bij een ziekenhuis zag driekwart van de medewerkers in dat een powernap positief uitwerkt op hun gezondheid en productiviteit. Maar slechts de helft gaf aan gebruik te willen maken van een powernapruimte. Dat is nog steeds veel, maar mensen ervaren toch drempels in de praktijk. Niet voortdurend in de hoogste versnelling kunnen staan wordt vaak gezien als zwak. Dat hoort bij onze cultuur. Als je een afterlunchdip hebt, dan pak je een bakje koffie of je neemt wat zoets en je gaat door. Maar eraan toegeven en even een dutje doen is effectiever. De oorzaak van die dip is niet de lunch, maar het circadiane ritme, onze biologische klok. Je hersenactiviteit is een sinusgolf. Je bent niet de hele dag even alert en actief.”
Niet in een diepe slaap raken
Bedrijven die powernapping aanbieden zorgen dat daarvoor een geschikte plek is. Het is aan te raden om daarvoor een afgesloten ruimte te kiezen. Een koele, stille schemerruimte is de beste plek. “Je hebt dan meer privacy, het voelt veiliger dan achter je bureau te blijven zitten waar je je gecontroleerd voelt. Het is niet de bedoeling dat je in een diepe slaap raakt. Want als je daaruit wakker wordt, dan voelt het alsof je een kater hebt en kost het drie kwartier voordat je daarvan bent hersteld. Een powernap moet niet langer duren dan twintig minuten.”
Powernapping draagt bij tot betere prestaties
Bedrijven die geïnteresseerd zijn in powernapping zijn bereid om de werkcultuur bespreekbaar te maken, zegt Janssen. “Werkgevers die hiervoor openstaan zien vanzelf het welzijn van werknemers in een groter kader. Ze raken meer geïnteresseerd in het welbevinden van werknemers, zelfs buiten het werk. Ze vertrouwen hun werknemers, ze waarderen hun mensen door ze hun de rust te gunnen wanneer ze die nodig hebben. En daar hebben ze zelf ook baat bij, want powernapping draagt bij tot betere prestaties.”
