Eerder bepleitte HR-expert Sjanne Marie van den Groenendaal op Sparkler dat organisaties de instrumenten van waardering niet alleen moeten inzetten voor de medewerkers in vaste dienst, maar ook voor de ‘flexibele schil’: de zzp’ers. Hoe zou dat er uit kunnen zien?
Het belangrijkste is volgens Van den Groenendaal dat er een strategie wordt opgesteld voor de omgang met zzp’ers. ‘Vaak is nog weinig doordacht voor welk werk welke zzp’ers worden ingehuurd en hoe die relatie vervolgens wordt ingevuld. Maar het is heel waardevol dat wel te doen. Bedrijven willen graag bekend staan als goede werkgever, maar er is ook zoiets als goed opdrachtgeverschap: oog hebben voor de duurzame inzetbaarheid van “jouw” zzp’ers. Zij zullen dan ook voor de organisatie een stapje extra doen.’
Een goede manier om zo’n strategie vorm te geven is om de ‘HR-journey’, die voor vaste medewerkers vaak wel in kaart is gebracht, ook met de zzp’ers te doorlopen.
Stap 1: werving & selectie
Nog te vaak wordt een zzp’er alleen ingevlogen om een probleem op te lossen, vindt Van den Groenendaal. ‘Vaak wordt dat gedaan door de afdeling Inkoop of een afdeling die een inhoudelijke expert zoekt op het eigen vakgebied. Het is goed als HR in dit stadium ook betrokken is. Dan kun je kijken hoe de zzp’er en de organisatie bij elkaar passen en een perspectief op duurzame inzetbaarheid ontwikkelen.’
Stap 2: onboarding
Als de freelancer uiteindelijk aan de slag gaat, bespreek je samen op welke manier er gewerkt gaat worden. ‘Komt iemand wel of niet naar kantoor, en hoe vaak, en zijn alle randvoorwaarden geregeld: accounts, toegang tot het pand, laptops, een werkplek. Dat lijkt basaal, maar vaak moet hier het wiel iedere keer opnieuw uitgevonden worden.’
Stap 3: socialiseren
In deze fase gaat het om de dynamiek op de werkvloer. ‘Zorg voor een warm welkom, regel een buddy om iemand wegwijs te maken.’ Ook de informele aspecten van het werk zijn hier van belang. ‘Als er verjaardagen worden gevierd, zet dan ook de verjaardag van de freelancer op de kalender. Vergeet niet de uitnodiging voor de gezamenlijke lunch of de vrijdagmiddagborrel. Zorg dat je nagedacht hebt over kerstpakketten; of je die nu wel of niet geeft aan freelancers, het is belangrijk dat er beleid aan ten grondslag ligt. En dat je ook aan de zzp’ers zelf vraagt waar ze behoefte aan hebben.’
Stap 4: loopbaanontwikkeling
Vaak worden zzp’ers alleen gebeld om iets te komen doen wat ze al goed kunnen, maar denk ook eens na over de groeimogelijkheden. ‘Ga in gesprek over wat iemand wil leren. De zzp’er kan daar zelf over beginnen, maar de HR-professional mag die rol ook gerust oppakken. Vaak kun je de opdracht zo aanpassen dat het “stretchwork” wordt: het past bij de kennis en vaardigheden van de zzp’er, maar biedt ook ruimte om die uit te breiden. Geef bijvoorbeeld een zzp’er een podium in de organisatie om zijn werk te presenteren.’
Stap 5: evaluatie
Een goede afronding beslaat meer dan alleen het (op tijd!) betalen van de factuur. ‘Evalueer de opdracht en de samenwerking. Geef en vraag feedback. Bespreek vast of er een vervolg in zit. Dit hoeven helemaal geen formele gesprekken te zijn, gewoon eens samen praten doet al heel veel.’
Stap 6: offboarding
Als de zzp’er klaar is met de klus, is het goed om hem in beeld te houden. ‘Maak hem onderdeel van je netwerk voor als er een volgende opdracht komt. Houd zo’n pool van zzp’ers ook niet voor je zelf, maar deel die met andere organisaties. Goed voor de zzp’er en goed voor het bedrijf, want zzp’ers kunnen geweldige ambassadeurs vormen. Je zou zo’n netwerk kunnen zien als een ecosysteem van organisaties en zzp’ers die allemaal waardevol zijn voor elkaar.’
Wie is Sjanne Marie van den Groenendaal?
Sjanne Marie van den Groenendaal is onderzoeker en docent Human Resources Studies aan Tilburg University. Daarnaast adviseert ze via haar bedrijf Van Den Groenendaal Consultancy over HR-kwesties rondom de arbeidsrelatie met freelancers. Voor haar onderzoek naar zzp’ers kreeg Van den Groenendaal vorig jaar de PhD Innovatiebeurs van de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek en eerder de Societal Impact Competition Award van het Dutch HRM Network.